برای پاسخ به سئوالات فوق اشاره به کلیات زیر ضرورت دارد:
1- امام خمینی(س) به عنوان یک اندیشمند سیاسی به همان میزان که مفهوم وحدت را در چند بعد، حتی فراتر از یک راهبرد می دانستند، متذکر این نکته بودند که پذیرش کثرت و تنوع سلیقه در امر اداره کشور نه تنها اجتناب ناپذیر که مطلوب است.
2- امام خمینی(س) به دلیل سوء سابقه احزاب در کشور با حزب میانه خوبی نداشتند و تفکر حزبی بالاخص در ابتدای انقلاب را با توجه به سوء سابقه آنها، مطلوب نمی دانستند. اما با نطفه بستن نهضت در سال41 همواره اقشار مختلف مردم را به داشتن تشکل هایی برای پیشبرد اهداف اسلامی و ملی تشویق می کردند.
3- در مباحث فلسفی، امام(س) به آزادی و انتخاب چنان بهایی داده اند که حتی معتقد بودند هیچ فضیلتی حاصل نمی شود مگر در پرتو انتخاب و آزادی.
4- رهنمودهای ایشان در بسیاری از سخنرانی ها دلالت می دهد که ایشان برای انتخابات کاملاً آزاد به گونه ای که گروه ها مطامع خود را بر آن تحمیل نکنند، دغدغه جدی داشتند.
5- با پیروزی انقلاب گروهک هایی که از قبل بودند و یا در آستانه انقلاب اعلام موجودیت کردند، در سهم خواهی چنان فضای سیاسی کشور را مسموم ساختند و برخی گروهک ها دست به مبارزه مسلحانه و ترور زدند که خواسته عمومی مردم این بود که از ادامه فعالیت آنها به هر نحو ممکن جلوگیری گردد و اگر چه این گروهک ها با اعمال خود افکار عمومی را علیه احزاب و تشکل های غیر همسو برانگیخت و مصلحت در آن دیده شد که پاسخ جنگ مسلحانه آنها با نظام نوپا با اعمال محدویت همراه شود، اما امام خمینی(س) را نگران می ساخت که مبادا در کشور تک صدایی حاکم شود.
با عنایت به موارد فوق وقتی در جریان انتخابات مجلس سوم، عده ای از روحانیون قصد تشکل جدیدی را داشتند، امام(س) از چنین تصمیمی استقبال کردند و در حقیقت در شرایط اقتدار نظام، سنگ بنای به رسمیت شناختن تکثر افکار و روش های سیاسی را گذاشتند و از آن پس می توان گفت دو جناح همرزم در کشور اما با دو سلیقه متفاوت بوجود آمد که در طول زمان نام های مختلفی به خود گرفت تا در سال های اخیر به طور مشخص بنام اصلاح طلب و اصولگرا ظهور عینی تری یافت. اما هم اکنون هر دو جناح طیف گسترده ای را تشکیل داده اند که ممکن است افرادی در هر دو جناح وجود داشته باشند که به بخش هایی از شعارهای اصلی انقلاب باور جدی نداشته باشند. لذا اینکه بخواهیم بگویم اما خمینی جزو کدام گروه بودند، شاید درست نباشد. علاوه بر آنکه آنگاه شان امام خمینی(س) را در فرا جناحی بودن نادیده گرفته ایم. با این حال هر کدام از گروه ها از وجوهی خود را به امام نزدیک تر می دانند و شاید افراد صادق در هر جناحی از آن وجهی که امام(س) را الگو قرار داده اند، به واقع از همان وجه به امام(س) نزدیک تر باشند. به عنوان مثال جناح اصلاح طلب در مبحث آزادی، انتخابات، عدالت اجتماعی و قانون محوری و جناح اصولگرا در مباحث فقهی، کلامی و نیز پایبندی به سنت های روحانیت خود را نزدیک تر به امام(س) حس کنند.

. انتهای پیام /*